Όλοι έχουμε δεχτεί κριτικές
Είναι απολύτως φυσικό να επιθυμούμε την αποδοχή των άλλων, στη δουλειά ή στην προσωπική μας ζωή. Τις περισσότερες φορές όμως, κάπου, κάποιος, εμφανίζεται και θέτει τις απόψεις του, κρίνοντας τις αποφάσεις και τις πράξεις μας, αμφισβητώντας τα κίνητρα, τις πεποιθήσεις, ακόμα και τα συναισθήματά μας.
Συνήθως όποιος θέλει να τους ευχαριστήσει όλους, καταλήγει να μην ευχαριστεί κανέναν.
Γενικά, κάθε κριτική μπορεί να μας επηρεάσει, μόνο αν της το επιτρέψουμε. Αυτό σημαίνει πως είναι αποκλειστικά δική μας ευθύνη το πως αντιλαμβανόμαστε την κριτική των άλλων (πχ. άδικη, κακόβουλη, ενθαρρυντική, υπερβολική κτλ.). Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα λόγου, από την άλλη ο τρόπος που θα τον εκφράσει εξαρτάται από τον χαρακτήρα και την παιδεία του. Μια άποψη είναι απλά μια άποψη και δε δύναται να μας αναστατώνει!
Άλλοτε, αυτός ο «κάποιος» τείνει να μεγαλοποιεί τα πράγματα και να μας παρεξηγεί.
Κριτήρια διαχείρισης κριτικής
Κάθε φορά που λαμβάνουμε μια κριτική, απώτερος σκοπός μας θα πρέπει να είναι η λήψη των πληροφοριών αυτών που θα μπορέσουν να μας κάνουν καλύτερους.
– Ποιες είναι όμως αυτές οι πληροφορίες; Για να καταφέρουμε να φιλτράρουμε την κριτική των άλλων, θα πρέπει να εστιάσουμε σε τουλάχιστον τρία βασικά κριτήρια:
- Ποιος ασκεί την κριτική
- ποια είναι η πρόθεση του
- και πού αποσκοπεί η κριτική του
Αναλύοντας τα παραπάνω κριτήρια, οδηγούμαστε πάντα σε ένα λογικό συμπέρασμα:
Δεν πρέπει να παίρνουμε προσωπικά την κριτική των άλλων, καθώς η κριτική τους
1. Ποιος ασκεί την κριτική
Ενίοτε η κριτική προέρχεται από άγνωστους σε μας ανθρώπους, γνωστούς, αλλά και οικεία πρόσωπα.
Ο βαθμός επηρεασμού της κριτικής τους ποικίλει, ενώ εξαρτάται από το βαθμό οικειότητας, αλλά κι από το πόσο σημαντικά είναι αυτά τα πρόσωπα για εμάς, τόσο σε συναισθηματικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο κύρους.
Ένας άγνωστος μπορεί να μας ασκήσει κριτική επειδή απλά δεν γνωρίζει τι ακριβώς κάνουμε ή επειδή αυτό τον κάνει να νιώθει καλύτερα.
Οι «άδικες» κριτικές, συνήθως δεν έχουν ουσία και είναι επιφανειακές. Σπάνια π.χ. κάποιος άγνωστος γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες, ούτως ώστε να θεωρηθεί αντικειμενική η κρίση του για κάποια πράξη μας, κι έτσι η κριτική του παραμένει μια απλή ανούσια άποψη, η οποία σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να μας επηρεάσει (βλ. κουτσομπολιό).
Αντιθέτως, όταν η κριτική προέρχεται από κάποιον πολύ δικό μας άνθρωπο, η κριτική του φαίνεται να μας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό, ενώ σε περιπτώσεις που δενόμαστε συναισθηματικά με το πρόσωπο αυτό, ή και αποτελεί πρότυπο για εμάς, η κριτική του τείνει να μας επηρεάζει στο έπακρον (βλ. απόψεις γονέων, συντρόφου και κολλητών φιλών).
Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως η κριτική του προσώπου βασίζεται στην οπτική του, με αποτέλεσμα να μην είναι πάντα αντικειμενική.
2. Ποια είναι η πρόθεση αυτού που κρίνει
Η πρόθεση συνήθως σχετίζεται με το ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, αν κάποιος γνωστός μας κριτικάρει (ακόμα και με άσχημο τρόπο – δεν έχει σημασία) το γεγονός πως ντυνόμαστε συχνά με πρόχειρα ρούχα στη δουλειά, δε θα έπρεπε να μας επηρεάζει αρνητικά. Η πρόθεση του κριτή ίσως είναι καλοπροαίρετη, ίσως κι όχι, θα μπορούσε όμως να αποτελέσει το έναυσμα για αλλαγή στο στυλ μας, προκειμένου να ταιριάξουμε καλύτερα σε ένα εργασιακό περιβάλλον, όπως π.χ. σε αυτό μιας εταιρείας.
Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η κριτική φτάνει σε πιο προσωπικά ζητήματα, όπως π.χ. κάποιος κριτικάρει το γεγονός πως ακόμα δεν έχουμε παντρευτεί ή δεν έχουμε αποκτήσει παιδιά (και συνήθως αυτός ο κριτής είναι οι γονείς μας). Στην συγκεκριμένη περίπτωση η πρόθεση έχει να κάνει με τις προσωπικές επιθυμίες του κριτή κι όχι με τις δικές μας.
Έτσι σε κάθε περίπτωση, η πρόθεση τελικά είναι αυτή που θα μας δείξει πόσο σημαντική ή όχι, είναι η κριτική που ασκείται, προκειμένου να γίνουμε καλύτεροι.
3. Πού αποσκοπεί η κριτική
Τέλος, αυτό που έχει νόημα σε μια κριτική είναι ο σκοπός της, κι ο σκοπός θα πρέπει πάντα να είναι ένας για καθένα μας: η δυνατότητα να γίνουμε καλύτεροι! Ακόμα και την πιο κακόβουλη κριτική μπορούμε να την αξιοποιήσουμε με θετικό τρόπο.
Γενικά, ο τρόπος που θα διαχειριστούμε την εκάστοτε κριτική ποικίλει.
Μπορούμε να προσπαθήσουμε να πείσουμε τον άλλον ότι έχει άδικο και να του το αποδείξουμε, αλλά και πάλι το αποτέλεσμα τι νόημα θα είχε τελικά;
Μπορούμε να τον ευχαριστήσουμε που μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις του. Μπορούμε ακόμα να του ζητήσουμε να μας εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται ή πολύ απλά να τον αγνοήσουμε και να πορευτούμε με τον τρόπο που εμείς λειτουργούμε.
Η κριτική αφορά κατά κύριο λόγο το άτομο που την ασκεί. Ίσως αυτό το άτομο είχε μία άσχημη ημέρα, ίσως παλεύει με κάτι στο οποίο εμείς είμαστε πολύ καλοί ή απλά του αρέσει να είναι αντιδραστικός. Ίσως απλά έχει επιλέξει εμάς για να βγάλει από μέσα του κάποια πράγματα που αισθάνεται. Από την άλλη μπορεί και να είχε καλοπροαίρετες διαθέσεις, αλλά λάθος τρόπο επικοινωνίας ή απλώς να μην ταυτίζονται οι απόψεις μας.
Σε κάθε περίπτωση ας κρατάμε πάντα τα θετικά κάθε κριτικής, αν και όταν υπάρχουν, και να θυμόμαστε ότι δεν μπορούμε να ικανοποιήσουμε όλο τον κόσμο.
Κάποιοι θα επιδοκιμάζουν, άλλοι θα παραμένουν σιωπηλοί και κάποιοι άλλοι θα αποδοκιμάζουν.
Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας κι εμείς πρέπει να διαχειριστούμε τα αποτελέσματά τους.
eleftheropneuma.com 